DORA Compliance

DORA Compliance: Ontstaan, Ontwikkeling en de Huidige Stand van Zaken rond Risico & Compliance

In een tijdperk waarin de digitale transformatie een ongekende vlucht neemt, wordt de veerkracht en beveiliging van de financiële sector belangrijker dan ooit. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, heeft de Europese Unie een nieuw regelgevingskader in het leven geroepen: de Digital Operational Resilience Act DORA. In deze blog gaan we dieper in op het ontstaan van DORA, de huidige stand van zaken en wat dit betekent voor risico- en complianceprofessionals.

Hoe is DORA ontstaan?

De DORA-regelgeving is ontstaan vanuit de noodzaak om een robuustere aanpak te ontwikkelen voor operationele veerkracht binnen de financiële sector. De financiële sector is steeds afhankelijker geworden van digitale technologieën, cloudleveranciers en andere derde partijen. Tegelijkertijd worden de risico’s op cyberaanvallen, datalekken en systeemstoringen groter en complexer.

Tot voor kort bestond er geen geharmoniseerde aanpak op Europees niveau om deze risico’s aan te pakken. De financiële sector was versnipperd, met afzonderlijke richtlijnen voor cybersecurity, IT-risicobeheer en incidentrespons. Deze situatie bracht aanzienlijke kwetsbaarheden met zich mee, zoals inconsistentie tussen landen en een gebrek aan standaardisatie voor rapportage en monitoring.

Als reactie hierop lanceerde de Europese Commissie in september 2020 het voorstel voor DORA, als onderdeel van het bredere Digital Finance Package. Het doel was om een uniforme regelgeving te introduceren die financiële instellingen in heel Europa verplicht stelt om operationele risico’s te beheersen en te rapporteren. In december 2022 werd DORA officieel aangenomen en vanaf 17 januari 2025 zal de wet volledig van kracht zijn.

Wat is de kern van DORA Compliance?

DORA is gericht op het versterken van de digitale operationele veerkracht in de financiële sector. Dit betekent dat organisaties die onder de regelgeving vallen, zoals banken, verzekeraars, en vermogensbeheerders, hun IT-systemen en processen moeten aanpassen om beter bestand te zijn tegen verstoringen. De wetgeving is opgebouwd rond vijf pijlers:

1. IT-risicobeheer: Instellingen moeten een robuust raamwerk opstellen om operationele risico’s te identificeren, beheren en beperken. Dit omvat beleid, processen en controles gericht op digitale infrastructuur en gegevensbeveiliging.
2. Incidentrapportage: Financiële instellingen moeten significante IT-incidenten snel identificeren en melden bij de bevoegde autoriteiten. Uniforme rapportagevereisten helpen om meer inzicht te krijgen in trends en risico’s.
3. Veiligheidstesten: Regelmatige operationele veerkrachttesten zijn verplicht, waaronder penetratietesten en simulatie-oefeningen.
4. Beheer van derde partijen: Het contracteren en monitoren van derde partijen, zoals cloud- en IT-serviceproviders, is een belangrijk aandachtspunt. Dit omvat het vaststellen van exitstrategieën en het uitvoeren van due diligence voorafgaand aan samenwerking.
5. Informatie-uitwisseling en samenwerking: Financiële instellingen worden aangemoedigd om informatie over bedreigingen en kwetsbaarheden te delen, om zo beter voorbereid te zijn op cyberrisico’s.

De huidige stand van zaken: waar staan we nu?

Met nog enkele dagen te gaan voordat DORA volledig van kracht wordt (17 januari 2025), bevinden veel financiële instellingen zich in de implementatiefase. Hieronder bespreken we enkele trends en uitdagingen die op dit moment zichtbaar zijn:

1. Bewustwording en voorbereiding

Hoewel DORA in december 2022 is aangenomen, zijn niet alle financiële instellingen volledig voorbereid. Veel organisaties hebben de wetgeving inmiddels opgenomen in hun compliance- en risicomanagementstrategieën, maar er zijn nog aanzienlijke stappen te zetten om aan de uitgebreide vereisten te voldoen.

2. IT-risico-inventarisatie

Het uitvoeren van een grondige risicoanalyse is een belangrijke eerste stap. Organisaties identificeren momenteel hun kwetsbaarheden, zowel intern als bij externe leveranciers, om een DORA-conform risicobeheerframework te ontwikkelen.

3. Samenwerking met derde partijen

Het beheer van derde partijen is een van de meest complexe onderdelen van DORA compliance. Financiële instellingen werken nauw samen met IT-providers om contractuele afspraken en beveiligingsstandaarden te herzien. Vooral cloudleveranciers worden grondig onder de loep genomen.

4. Incidentrapportageprocessen

Veel instellingen investeren in het verbeteren van interne monitoringtools om significante IT-incidenten snel te identificeren en te rapporteren. Dit vraagt om investeringen in technologie en training van personeel.

5. Testprogramma’s

De verplichte operationele veerkrachttesten, zoals “threat-led penetration testing” (TLPT), vereisen gespecialiseerde kennis en samenwerking met externe auditors. Dit vraagt om tijd en middelen, iets waar niet elke instelling volledig op voorbereid is.

Wat betekent dit voor Risk & Compliance?

Voor professionals in risico- en compliancebeheer betekent de Digital operations resilience act DORA compliance een nieuwe realiteit. De focus verschuift van reactieve naleving naar proactieve veerkracht. Hieronder enkele praktische implicaties:

• Holistische risicobeheersing: Risico’s worden niet langer in silo’s beheerd. DORA vereist een geïntegreerde aanpak waarbij IT, compliance, juridische afdelingen en derde partijen samenwerken.
• Betere monitoring en rapportage: Financiële instellingen moeten investeren in systemen die real-time monitoring en rapportage mogelijk maken, om zo aan de strenge meldingsvereisten te voldoen.
• Focus op derde partijen: Het wordt cruciaal om de risico’s binnen de hele toeleveringsketen te identificeren en te beheersen. Dit vereist nauwe samenwerking met leveranciers en externe auditors.
• Personeel en cultuur: Naast technologische aanpassingen is het trainen van personeel in cyberbeveiliging en incidentbeheer een belangrijk aandachtspunt.

Conclusie: DORA compliance als motor voor verandering

DORA is meer dan alleen een set nieuwe regels; het is een katalysator voor het verbeteren van de digitale veerkracht van de financiële sector in Europa. Door de nadruk te leggen op preventie, robuustheid en samenwerking, biedt DORA een framework dat financiële instellingen beter bestand maakt tegen de snel veranderende digitale dreigingen.

Hoewel er nog werk aan de winkel is, biedt deze regelgeving ook kansen. Door te investeren in operationele veerkracht en naleving van DORA, versterken instellingen niet alleen hun compliancepositie, maar ook hun concurrentievoordeel. Het is nu aan de financiële sector om deze uitdaging aan te pakken en toekomstbestendig te worden.

Bent u benieuwd hoe uw organisatie zich kan voorbereiden op DORA compliance? Neem contact met ons op en wij helpen u graag verder!